CENTRO SOCIOCULTURAL DE BAIO
O centro sociocultural de Baio acolle a exposición permanente sobre a vida e obra de Enrique Labarta Pose. Composta por oito paneis que recorren as vivencias máis sobresaíntes do autor. As súas publicacións literarias, produción periodística, a pegada do autor no territorio, os seus premios e a súa faceta como fotógrafo son os aspectos aos que te acerca a exposición. Tamén forman parte da mesma dúas mesas expositivas con documentación orixinal que o neto de Enrique Labarta entregou a Pepe de Valiña. Súas irmáns Olga e Teresa cederon posteriormente esta documentación ao concello. Entre o material exposto atópanse dende as primeiras edicións dalgúns dos seus libros, colección de revistas dirixidas polo autor baiés, correspondencia, un manuscrito inédito ata o seu testamento.
![expo Labarta](https://enriquelabartapose.concellodezas.org/wp-content/uploads/2023/05/expo-Labarta.jpg)
![2 Casa natal Enrique Labarta](https://enriquelabartapose.concellodezas.org/wp-content/uploads/2023/10/2-Casa-natal-Enrique-Labarta.jpg)
CASA NATAL DE ENRIQUE LABARTA POSE
A construción da casa natal de Enrique Labarta Pose data dos primeiros anos do século XVIII sendo promovida por Juan Pose de Andrade e Figueroa, descendente dos Condes de Andrade e ascendente da nai do poeta.
A casa, formada por dúas alas que conforman un ángulo recto e brasonada con dous escudos, é un exemplo de vivenda da fidalguía rural.
Atópase ao abeiro dos chamados “carballos da botica”, onde se celebraban antigamente a feira e máis as festas patronais. Coñecidos así por ser onde o pai, farmacéutico de profesión, nunha pedra situada en fronte da casa mazaba as herbas para facer as menciñas. Este espazo serviu de inspiración para a premiada poesía “A festa da patrona de Tabeirón”.
Noutras obras tamén fai referencia a súa vila natal, ademáis da súa familia: “Carta que dende a súa aldea”, “¡Pobre gaiteiro de Baio!”, “Meu Orfiño”, “Soneto a Gumersinda”, “A mi aldea” e en “Amor maternal”.
PRAZA DE ENRIQUE LABARTA POSE
A praza de Enrique Labarta foi inaugurada o once de xullo de 1928 nun acto de homenaxe ao escritor.
En dito acto, Manolita Labarta, neta do poeta, foi a encargada do levantamento da bandeira deixando o descuberto a placa de mármore que daba o nome de Enrique Labarta a unha praza da vila, situada en fronte da súa casa natal. Pronunciaron unhas palabras en honor ao poeta o señor Garrido, Romero Lema e o párroco D. Juan Astray
Enrique Labarta Martínez, fillo do escritor, tamén asistiu ó acto agradecendo tan sentido homenaxe.
En frente da casa de Labarta e o carón da praza sitúase tamén a casa da familia de Outeda, de onde sería un dos persoaxes, o sobriño Xan de Outeda, do conto “Na romaría da Barca”. Trátase dunha casa antiga na que naceu en 1858 Manuel Martínez Pose, mestre de capeta e organista da catedral de Tui.
![4 Interior da Igrexa Parroquial de Santa María de Baio](https://enriquelabartapose.concellodezas.org/wp-content/uploads/2023/10/4-Interior-da-Igrexa-Parroquial-de-Santa-Maria-de-Baio.jpg)
IGREXA PARROQUIAL DE SANTA MARÍA DE BAIO
Construción de cachotaría con cantería nos esquinais de estilo barroco datada do segundo terzo do século XVIII. Na portada sobresae a porta principal con dobre orelleira e torna choivas mixtilíneo. Igrexa de planta de salón formada pola capela maior, a nave rectangular e a sancristía. A cuberta do altar maior está composta por unha bóveda de canón reforzada cun arco faixón. A nave central está cuberta cunha cimbra de madeira e atópase separada do presbiterio por un arco de medio punto.
Na nave destaca o púlpito de pedra composto por unha balaustrada de pedra en forma de círculo apoiado sobre unha gran ménsula moldeada.
Nesta igrexa foi bautizado o escritor baiés o 22 de xullo de 1863 cos nomes de Enrique Cándido Esteban, o mesmo día do seu nacemento.
As festas patronais de setembro inspiraron o escritor para escribir o seu premiado poema “A festa da Patrona de Tabeirón”. O motivo do título do poema é debido a que a festa se celebraba no campo onde tiña lugar a feira coñecida como “feira de Tabeirón”.
MONTE CASTELO
O Monte Castelo é un outeiro formado por dúas elevacións: A Corte das Cabras con 338 metros de altitude e o Castelo Pequeno con 335 metros, ambos compartidos coa parroquia do Allo.
Este espazo ofrece unhas magníficas vistas do lugar de Baio, vila natal do autor. O monte está relacionado co Castelo do Allo, considerado como o antecedente das Torres do Allo, un dos primeiros pazos de Galicia.
Ó carón deste monte está situada a casa na que naceu o escritor en Baio.
Este espazo é empregado por Labarta Pose en varias das súas obras, “A compaña”, “¡Que me enterren aló!” e “O libro de San Ciprián”. Neste último é onde ambienta toda a narración.
![5 Monte castelo Vistas](https://enriquelabartapose.concellodezas.org/wp-content/uploads/2023/10/5-Monte-castelo-Vistas.jpg)
![](https://enriquelabartapose.concellodezas.org/wp-content/uploads/2023/05/concello-de-zas-copia.png)
CONCELLO DE ZAS
Praza do Campo, 1.
15850. Zas. A Coruña.